SCHUNCK Frictions Festival Recap 2024 4

What Hinders A Sermon Becomes One/ Те, що заважає стати проповіддю, стає нею 

Voor deze presentatie in de Sint-Pancratiuskerk selecteerde Alevtina Kakhidze werk van 14 hedendaagse Oekraïense kunstenaars. De werken delen een associatie met concepten uit het katholieke geloof. Eveneens zijn oorlog en vernietiging en de fysieke en mentale gevolgen daarvan in verschillende uitdrukkingsvormen direct voelbaar. 

For the English version, please click here.

Mykhailo Alekseenko | Михайло Алексеєнко

(1989, Kyiv - woont en werkt in Kyiv, werkt momenteel aan een monument voor gevallen Oekraïense soldaten en neemt deel aan een documentaire over Oekraïense kunstenaars ten tijde van oorlog)

Glass with Wine, uit de serie ‘Fragments, voorjaar 2022
Glas, 6 x 4,5 cm en 4,5 x 4,5 cm

Mykhailo Alekseenko reconstrueert gebroken kristal en servies uit huizen in de regio Kyiv. Na de herovering van deze gebieden door Oekraïne, vormen de scherven een herinnering aan de destructie die bij de Russische invasie heeft plaatsgevonden. Maar ze staan ook symbool voor de vastbeslotenheid van de bevolking om hun huizen en dorpen weer op te bouwen.

Yuriy Bolsa | Юрій Болса

(1997, Chervonohrad - woont en werkt in Kyiv)

Untitled, uit de serie ‘Toy Monuments,’ mei 2022
Installatie; houten objecten en verf, 18 x 46 cm

Yuriy Bolsa vluchtte naar het dorp waar hij de eerste vijf jaar van zijn leven woonde om te schuilen en om zich veilig te voelen, net als toen hij een kind was. De oorlog beïnvloedde zijn werk inmiddels zodanig dat hij stopte met schilderen. Het speelgoed en de boeken uit zijn kindertijd werden gedenktekens voor herinneringen uit zijn kindertijd, nu vermengd met oorlogstrauma. Hij besloot ‘toy monuments’ – gedenktekens van speelgoed – te maken om herinneringen een plek te geven.

Bohdan Bunchak | Богдан Бучак

(1995, Bolekhiv, Ivano-Frankivsk regio, geboren in een familie van Orthodoxe priesters. Studeert momenteel aan de Orthodox Theologische Academie in Kyiv)

What Hinders A Sermon Becomes One, 2023
Geluidswerk, 60 min.

 

Bohdan Bunchak raakte aan het front gewond. Tijdens zijn verblijf in het ziekenhuis, vond hij kracht in zijn kunst en zette hij deze in als een taal om te preken. Dit leidde tot het maken van een live radio-uitzending waarin muziek, woorden en verhalen over het leven een belangrijke rol hebben. Hoewel het geen preek is in de traditionele Bijbelse zin van het woord; vormt zijn werk voor Bohdan een manier om met God te spreken.

Yuliia Elyas | Юлія Еліас

(1990, Dnipro – woont en werkt in Utrecht)

Offering, uit de serie ‘Ties of Aid,’ zomer 2022
stof, stropdassen, 68 x 58 cm

Yuliia Elyas startte ten tijde van de grootschalige invasie van Oekraïne door Rusland een humanitair hulpcentrum in haar atelier in Utrecht. Samen met vrijwilligers verzamelde ze hulpgoederen zoals medicijnen, voedsel, kleding en hygiëneproducten voor de mensen in Oekraïne die moesten vluchten. Bij de donaties zat een doos met stropdassen en Yuliia besloot hier een textielwerk mee te maken. Het werk stelt een F-16 voor; iets waar het Oekraïense leger op dat moment grote nood aan had.

Zheka (Yevhen) Holubientsev | Євген Голубєнцев

(1989, Kyiv - woont momenteel in Bonn en Keulen. Levert bijdragen aan Ohrenkuss Magazine en werkt geregeld samen met Ateliernormalno)

Skeleton of Jesus, voorjaar 2019
Reproductie, 42x60 cm

Zheka (Yevhen) Holubientsev overleefde de Russische bezetting van zijn dorp Vablya. Zheka is een kunstenaar met Downsyndroom en is slechthorend. Zijn werk Skeleton of Jesus toont een getekende Christusfiguur op een tombe, die volgens de kunstenaar verschillende associatielagen heeft: van Duitse soldaten, oorlog, grafmonumenten en Russische soldaten tot tekeningen van kruisen en de architectuur van de 17de eeuwse ‘Temple of the Coffin’.

Zhanna Kadyrova | Жанна Кадирова

(1981, Brovary - woont en werkt in Kyiv)

Palyanytsia, voorjaar 2022
Gesneden rivierstenen, 20 x 15 x 6 cm

Zhanna Kadyrova vluchtte met haar familie in de tweede week van de invasie naar de Karpaten. Hier vond ze gladde, ovalen rivierstenen, die doen denken aan ‘palyanytsia’, een Oekraïens brood dat in de haard wordt gebakken. ‘Palyanytsia’ is tevens een woord dat door Russen niet zonder accent kan worden uitgesproken; het werd gebruikt om in de eerste weken van de invasie spionnen te kunnen onderscheiden van de echte bewoners. De stenen broden verwijzen naar de Oekraïense cultuur en identiteit en de opbrengsten van de verkoop doneert Zhanna aan het Oekraïense leger.

Alexander Krolikowski | Александер Кроліковскі

(Donetsk - woont momenteel in Vyshhorod. Heeft zijn kunstenaarschap tijdelijk gestopt om oorlogsmisdaden van het Russische leger te onderzoeken)

Death (Take A Walk In My Shoes), 2022
42 x 24 cm

Alexander Krolikowski werkte als vrijwilliger voor het mortuarium in Vyshhorod na de bevrijding van Bucha, Irpin, Borodyanka en Hostomel. Om de dagelijkse gruwelijkheden het hoofd te bieden, maakte hij poëtische impressies over de dood. De foto die hij maakte van zijn schoenen vond hij veel lijken op Vincent van Goghs schilderij Een paar schoenen (1886) en op de fotoserie die Andy Warhol van zijn schoenen maakte (1981). Na modernisme en postmodernisme, vormt deze foto voor Alexander de volgende in de rij: de representatie van het metamodernisme. Zijn schoenen zijn getuige van de dood van vele onschuldigen en ze symboliseren voor hem de dualiteit van zelfbehoud en zelfopoffering die deze tijd kenmerkt.

Volodymyr Kuznetsov | Володимир Кузнецов

(1976, Lutsk - woont momenteel in Kyiv en documenteert Oekraïense vrijwilligers en hun inspanningen)

The Last Judgement, uit de serie ‘Koliyivshchyna’, 25 July 2013
Reproductie, 60 x 44 cm, en bijbehorende tekst

Volodymyr Kuznetsov maakte een grote wandschildering van 5 x 11 meter voor de tentoonstelling Great and Majestic in het Mystetskyi Arsenal National Art and Culture Museum Complex in het kader van het 1025-jarig jubileum van het vroegmiddeleeuwse rijk Kyivan Rus. Het werk, The Last Judgment, toont Iryna Krashkova, een slachtoffer van verkrachting door de politie in 2013, met de brandende kerncentrale van Tsjernobyl op de achtergrond. Om haar heen o.a. Oekraïense bouwvakkers, leden van de band Pussy Riot en Jezus Christus. Vlak voor de opening van de tentoonstelling, die mogelijk door president Poetin zou worden bezocht, besloot het management van Mystetskyi Arsenal om het werk over te schilderen.  

Krystyna Melnyk | Кристина Мельник

(1993, Melitopol - woont en werkt in Kyiv)

Soulful, 2023
olieverf op hout, 23 x 39 cm

Krystyna Melnyk schildert in monochrome kleuren en probeert in haar werk het gevoel van ‘het sublieme’ zoals bij geschilderde iconen voort te brengen. Ze werkt met traditionele icoonschildertechnieken zoals levkas: een mengsel van fijn albastpoeder, calciumsulfaat en traditionele lijm, die in lagen op het hout wordt aangebracht als onderlaag voor het schilderen. Voor haar is de verbeelding van het lijdende lichaam een heilige ervaring.

Marharyta Polovinko | Маргарита Половінко

(1994, Kryvyi Rih, momenteel aan het front als een militaire vrijwilliger, om gewonden te evacueren)

Blood Drawing, 13 maart 2022
bloed op papier, 40 x 29 cm

Marharyta Polovinko, maakte deze tekening met haar eigen bloed op 13 maart, toen Russische raketten de stad Kharkiv raakten. Een huis, met daarin een moeder met twee jonge kinderen, werd geraakt en de moeder omhelsde de kinderen terwijl ze stierven in het vuur. In de tekening is de Dood afgebeeld als een klein kind op zoek naar veiligheid in de armen van een volwassene. Het werk is deel van een serie tekeningen in bloed, die gemaakt zijn als reactie op een collectief trauma, en die gelijkenis vertonen met een voortdurend open wond.

Stanislav Turina | Станіслав Туріна

(1998, Makiyivka - woont in Kyiv, waar hij pleit voor mensen met een beperking)

Cross of St Petermaart 2022
artefact
deel van een kledinghanger, viltstift en borduurgaren, 12x14 cm

Thank you (Diakuyu), 2014
artefact
viltstift op hout, 20,5 x 4,5 x 5.5 cm

Stanislav Turina vluchtte vlak na de invasie in februari 2022 naar Kyiv. Tijdens een bezoek aan de mis in de St. Alexander kathedraal benadrukte de priester het belang van het dragen van een kruis en om te reflecteren op Christus en het geloof. Eenmaal terug in zijn verblijf, maakte hij verschillende kruisen van alledaagse materialen: een viltstift, een deel van een kledinghanger en borduurgaren. Vóór de invasie gebruikte hij het garen om vlinders te borduren. Twee van de drie kruisen gaf hij aan vrienden die onderdeel zijn van de Territorial Defence Forces.

Het werk Thank You is een voorwerp dat dankbaarheid symboliseert. Om aan iemand te geven op het moment dat je extra dank wil uitdrukken, wanneer je geen cadeau kunt betalen of wanneer een compliment niet van toepassing is. In 2013-2014 begon Stanislav met het maken van ‘Thank You’ tekeningen, later maakte hij ze van houten blokken die zijn vader meebracht van zijn werk.

Tamara Turliun | Тамара Турлюн

(1995, Pavlivka, Cherkasy regio - woont en werkt als kunstenaar en leerkracht in Kyiv)

Angel, december 2023
uitgeknipt papier in ‘vytynanka’ techniek, 30x20 cm

Tamara Turliun organiseerde vlak na de invasie samen met een collega vanuit de schuilkelders online klassen voor kinderen, waarin ze de techniek ‘vytynanka’, een vorm van papierkunst, gebruikten. Er is alleen een vel papier nodig om te vouwen, en door te knippen of scheuren kunnen er vormen worden gemaakt. Het papierwerk Engel is gemaakt met deze techniek en reflecteert op de vraag welke soort beschermengel mensen in Oekraïne, midden in een oorlog, nodig hebben.

Tereza Yakovyna | Тереза Яковина

(1993, Ivano-Frankivsk - woont en werkt in Berlijn)

Light, uit de serie ‘A Note from One Evening: “Pre-war Radio”’, oktober 2023
power-bank, elektronische kabels, glas, kaarsvet, 30 x 55 cm

Tereza Yakovyna verwijst met dit werk, gemaakt van kaarsvet, verlichting en elektriciteit zowel naar kleine handelingen aan de keukentafel – het met de hand kneden van de was – tegen een achtergrond van grote historische gebeurtenissen als naar de realiteit van de blackouts in Oekraïne, veroorzaakt doordat het Russische leger energiecentrales aanvalt. De vorm – een hand – verwijst naar het lichamelijke, naar menselijke interactie en de powerbank naar alternatieve bronnen van elektriciteit en licht.

 

Albina Yaloza | Альбіна Ялоза

(1978, Kharkiv - woont en werkt in Kyiv)

Lost Paradise - Landscape Covered in Shell Craters, 2012-2022
monotype, 80x33 cm

Albina Yaloza schildert landschappen, die gaan over de zoektocht naar een verloren paradijs, dat misschien wel heel dichtbij en bekend is. Zoals je eigen achtertuin, het bos of het veld dat je dagelijks ziet, of waar je doorheen heb gelopen. Op het moment dat een dergelijk paradijs bruut wordt vernietigd, is het bewustzijn van verlies er des te meer, en probeert men het des te wanhopig terug te vinden.

Van 27 april t/m 1 september 2024 is in de vitrine van SCHUNCK Glaspaleis de installatie Windows, Signs of Peace van kunstenaar Alevtina Kakhidze te zien; op de 2de verdieping in de bibliotheek toont SCHUNCK tekeningen van haar hand. What hinders a sermon becomes one is van ma-vr 9:30-10:30 en za 14:00-16:00 uur te zien in de Sint-Pancratiuskerk in Heerlen.