Shuttlecock van Jean Tinguely binnenkort te zien bij SCHUNCK 

Jean Tinguely (1925 -1991) was een kunstenaar die zich in de tegendraadse kunstwereld van de jaren 60 bewoog. Hij behoorde tot de groep Nouveaux Réalistes met onder meer de kunstenaars Niki de Saint Phalle – van wie eerder een tentoonstelling te zien was bij SCHUNCK - Daniel Spoerri, Arman, Yves Klein en Christo. Hun werk bevatte een speelse humor en een non-conformistisch anti-kunst karakter – elementen die ook aanwezig zijn in Tinguely’s Shuttlecock. 

Gevonden voorwerpen 

Cynthia Jordens, senior curator bij SCHUNCK, vertelt: “Jean Tinguely, en de rest van de groep kunstenaars om hem heen, zette zich af tegen de gevestigde kunstwereld. Voor hem moest kunst te herkennen zijn in het alledaagse. Dat zie je ook terug in zijn werken. Hij werkte bijvoorbeeld met gevonden voorwerpen en metaal. Daarnaast stond hij bekend om zijn monumentale, kinetische kunst. Het draaide bij hem om beweging. Figuurlijk, maar ook letterlijk: hij vond dat de wereld in beweging moest worden gezet. Zijn kunst piepte en kraakte, en maakte kabaal.” 

Performatieve kunst 

Met het nieuwe Atrium  - een hoge, lichte ruimte die gratis toegankelijk is voor het publiek - deed de perfecte locatie zich voor om werk van Jean Tinguely te tonen. En dat Heerlense publiek lijkt goed te passen bij het werk van Tinguely. “Het industriële karakter van zijn werk sluit aan bij deze stad. En het is heel performatief. Zo ook dit werk: het heeft een grote rode knop waarmee het in beweging wordt gezet. Dat theatrale sluit goed aan bij Heerlen en haar tradities, zoals stadstheater, Cultura Nova en muurschilderingen. Nu het Atrium af is bleek er geen beter moment voor deze presentatie dan nú”, zegt Cynthia. 

Piepen en kraken 

Tinguely vond dat kunst voor iedereen toegankelijk moest zijn. Zijn kunst was vaak te zien in publieke ruimtes of op straat, zoals de beroemde Strawinsky fontein in Parijs. In Nederland is zijn werk momenteel niet in de publieke ruimte te zien, al zijn er wel eerdere tentoonstellingen geweest. Cynthia: “In 2007/2008 was zijn werk te zien in de Kunsthal in Rotterdam, en in 2016/2017 was er een grote solotentoonstelling in het Stedelijk Museum in Amsterdam – genaamd ‘Machinespektakel’. Dat was heel indrukwekkend, dat hele piepende en krakende spektakel. Want ja, bewegende sculpturen zijn wel echt zijn ding.” 

Shuttlecock is een typisch werk van de kunstenaar, die gefascineerd was door beweging. “Hij was geobsedeerd door beweging en maniakale snelheid, wat hem een fan maakte van auto- en zijspanraces. Zo is hij bevriend geraakt met autocoureur René Progin, uit Zwitserland. Voor hem heeft hij van 1988 tot zijn dood in 1991, de zijspan, of beter gezegd: de huls om de motor, en racepakken beschilderd.” 

Verstilde explosie 

In de tentoonstelling zijn naast de sculptuur ook foto’s te zien: beelden van de races, de pakken en de auto’s, maar ook van de heren aan het werk. “Ze hebben samengewerkt aan het ombouwen van de zijspan naar een sculptuur. Want dat is wat het is: een gedemonteerde zijspan waar daadwerkelijk in geraced is, die als een soort verstilde explosie weer in elkaar gezet. Er is een enorme draaiende sculptuur van gemaakt. Een typisch voorbeeld van Tinguely als kunstenaar.” 

De sculptuur van Tinguely past bij de bijzondere aandacht die SCHUNCK schenkt aan kunsthistorische iconen. Eerder waren er tentoonstellingen over Niki de Saint Phalle, Basquiat en Keith Haring. Later dit jaar exposeert SCHUNCK werk van Andy Warhol. 

De tentoonstelling van Jean Tinguely is vanaf 7 april gratis te zien in het Atrium van SCHUNCK. De feestelijke opening vindt later in de maand plaats, namelijk op 26 april.