“Nic. en Vera deden het sámen”
SCHUNCK breidt het museum uit met een Kunstdepot en Atrium. Op de overkapping van de patio zullen de letters 'Les extrêmes se touchent' te zien zijn – een eerbetoon aan Nic. Tummers en Vera van Hasselt.
Schelmentoren als atelier
Kristianne is beeldend kunstenaar en docent, en ze beheert de nalatenschap van haar moeder Vera. Haar zus Tamira is conservator en docent architectuurgeschiedenis, zij beheert de nalatenschap van vader Nic. Tamira vertelt graag en gepassioneerd over de rol die Nic. speelde in de stedelijke ontwikkeling van Heerlen. Bijvoorbeeld over hoe hij al in de jaren vijftig overspanningen over de Romeinse thermen tekende. Of hoe hij de oude Schelmentoren en het modernistische Glaspaleis in één prent als vertrekpunt tekende voor de doorontwikkeling van de stad. “Wat Nic. in zijn (politieke) carrière ook deed, hij kwam altijd terug op Heerlen, en de rol van kunst en cultuur in de stad. Hij bracht tal van aspecten van de stad bij elkaar. In de Schelmentoren hadden Nic. en Vera een tijd lang atelier, dat ze van de burgemeester voor het symbolische bedrag van een gulden mochten gebruiken. Nic. werkte daar aan zijn kruiswegstatie voor de St. Annakerk (Bekkerveld). Vera maakte daar haar beroemde beeld ‘Mariken van Nieumeghen’, dat sinds 1957 op de Grote Markt in Nijmegen staat. Het nieuwe Atrium met de letters op de dakrand kijkt uit op de Schelmentoren en het beeld ernaast - ‘d`r Kuëb va Heële’ - van Vera’s hand.”
Wiel Arets
Nic. Tummers overleed in 2020 tijdens de eerste coronagolf. Het afscheid moest gezien de omstandigheden in stilte plaatsvinden. Nu, drie jaar later, is het tijd om Nic. te eren, vond ook architect Wiel Arets, die tekende voor het ontwerp van Kunstdepot en Atrium. Tamira: “Wiel was één van de vele studenten die het documentatiecentrum van Nic. bezochten. Nic. richtte dit op in 1966 onder de naam Universiteit van de Socio-Ruimte. Toen het voorstel kwam om Nic. en Vera te eren met deze spreuk, hebben we daar niet lang over na hoeven denken. Ook de eerste tentoonstelling in het Atrium wordt aan het werk van Nic. gewijd.”
Nic. Tummers was beeldend kunstenaar en architectuurcriticus, docent sociale bouwgeschiedenis en een gedreven politicus. Hij maakte zich hard voor het fenomeen ‘socio-ruimte’, waarin kunst en architectuur een maatschappelijk belang dienen. Vanuit zijn socialistische overtuiging hechtte hij veel waarde aan publieksparticipatie en kennisoverdracht en koos hij voor daadwerkelijk maatschappelijk activisme. Zijn engagement richtte hij van meet af aan vooral op Heerlen; hij pleitte voor het cultureel erfgoed van het mijnlandschap. Midden jaren negentig maakte hij zich sterk voor behoud van het Glaspaleis. Vera is ook als beeldhouwer opgeleid, ze ontmoette Nic. op de academie in Maastricht, ze gaf les aan liefhebbers die de School voor Vrije uren bezochten en kreeg in 2002 de Anne van Dijckprijs tijdens Internationale Vrouwendag in Heerlen vanwege haar voorbeeldwerking in het combineren van werk en gezin. Nic. Tummers (1928-2020) en Vera van Hasselt (1924-2014) woonden hun hele werkzame leven in Heerlen.
1955 Feest in de kelder van het huis te Welten, Nic. en Vera in het midden.
Scherp observeren
Begin jaren vijftig trouwde Nic. met Vera. Het echtpaar deed op artistiek niveau niet voor elkaar onder. Nu, in 2023, wordt het koppel geëerd met de woorden 'Les extrêmes se touchent' op de aanbouw van het Glaspaleis. Met deze uitspraak typeerde vader Van Hasselt de relatie van Nic. en Vera. "Vera’s vader was huisarts, met een scherpe blik en snelle diagnose. Met dit oude Franse gezegde drukte hij uit dat Nic. en Vera twee heel verschillende karakters waren. Beiden hadden een analytische waarneming, beiden waren zeer gedreven wanneer het op kunst aankwam, maar de een was nadrukkelijker op de voorgrond dan de ander,” vertelt de oudste dochter van het kunstenaarskoppel, Kristianne Tummers. Nic. was een snelle schetser en kon in een paar lijnen iets weergeven. Vera’s proces was er een van schaven en boetseren. Kort gezegd doelt de uitspraak ‘de uitersten vinden elkaar’ op hun gezamenlijke artistieke gedrevenheid.
1955 Vera en Nic. met hun eerste kind, Kristianne. Nic draait een bosje bladeren in zijn handen.
Jacob’s Droom
Deze eerste tentoonstelling laat een beeld uit 1957 zien. Het eerste beeld waarmee de beeldhouwer de stad in stapte. Nic. maakt een interpretatie van het Bijbelse verhaal ‘Jacob’s Droom’: Jacob legt zijn hoofd te rusten op een steen waar steden mee gebouwd worden. Nic. stelde voor dit beeld negen meter hoog in het uitzicht van de burgemeesterskamer te plaatsen in de nieuwe ruimte daar die hij Stadhuisplaza noemde, als symbool van hoop voor de toekomst van Heerlen. Het beeld bleef echter 1,35 meter hoog, en staat nog steeds bij Tamira in huis. Voor de tentoonstelling in SCHUNCK wordt gewerkt aan een vergroot, voorlopig model.
Gevraagd naar wat Nic. van het huidige Atrium en Kunstdepot zou vinden, lacht Tamira: “Hem kennende zou hij in al zijn eigenwijsheid met een ander citaat komen. Bijvoorbeeld “De straten zijn onze penselen, de pleinen ons palet” van Majakovski. Maar hij zou dit ook geweldig vinden en diep ontroerd zijn met deze letters voor hen samen.” Kristianne beaamt dat: “Nic. en Vera deden het sámen.”
Kijk voor meer informatie over Nic. Tummers en Vera van Hasselt op: